پرورش مرغ بومی و محلی یکی از شیوه‌های مهم در دامداری و کشاورزی ایران است. نژادهای گلپایگان و مرندی از نژادهای مرغ بومی و محلی مشهور در کشور هستند که به دلایل اقتصادی، فرهنگی و محیطی دارای ویژگی‌های خاص خود هستند. در زیر به توضیحات کامل در مورد این دو نژاد و دوره‌های مختلف پرورش آنها می‌پردازیم:
### نژاد گلپایگان
مرغ گلپایگان یکی از نژادهای بومی ایرانی است که به خاطر مقاومت در برابر شرایط محیطی و توانایی تولید تخم‌مرغ، شناخته شده است. ویژگی‌های این نژاد شامل:
- خصوصیات ظاهری: معمولاً این نژاد دارای جثه متوسط، پرهایی به رنگ قهوه‌ای یا مشکی و صورت سرخ است.
- تولید مثل: این مرغ‌ها برای تولید تخم‌مرغ و همچنین گوشت مناسب هستند.
- مقاومت: به دلیل سازگاری با شرایط آب و هوایی مختلف، دارای مقاومت بالایی در برابر بیماری‌ها و شرایط نامساعد هستند.
### نژاد مرندی
مرغ مرندی نیز یکی دیگر از نژادهای بومی ایران است که در شمال‌شرقی کشور، به ویژه در منطقه مرند، پرورش داده می‌شود. ویژگی‌های این نژاد شامل:
- خصوصیات ظاهری: این نژاد معمولاً دارای جثه‌ای بزرگتر و پرهایی در رنگ‌های متنوعی از جمله سفید، قهوه‌ای و مشکی است.
- تولید مثل: مرغ مرندی بیشتر برای تولید گوشت پرورش داده می‌شود، اما تخم‌گذاری خوبی نیز دارد.
- میزان تولید: به طور میانگین، مرغ‌های مرندی می‌توانند در سال حدود ۱۲۰ تا ۱۵۰ تخم‌مرغ تولید کنند.
### دوره‌های پرورش
1. دوره جوجه‌کشی:
- معمولاً جوجه‌کشی در بهار یا تابستان انجام می‌شود و با توجه به درجه حرارت، رطوبت و شرایط محیطی، جوجه‌ها طی ۲۱ روز تبدیل به جوجه‌های بالغ می‌شوند.
- توجه به بهداشت و تغذیه در این دوره از اهمیت بالایی برخوردار است.
2. دوره پرورش:
- این دوره از روز جوجه‌کشی تا رساندن جوجه‌ها به 5-6 ماهگی (سن بلوغ) ادامه دارد.
- جوجه‌ها نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای شامل تغذیه مناسب، واریته‌های غذایی، و بهداشت دارند.
3. دوره تولید مثل:
- پس از رسیدن به سن بلوغ، مرغ‌ها شروع به تخم‌گذاری کرده و این دوره معمولاً 1-3 سال به طول می‌انجامد.
- در این مرحله، توجه به نوع تغذیه و محیط زندگی تأثیر زیادی بر روی مقدار و کیفیت تخم‌مرغ‌ها دارد.
4. دوره بازنشستگی:
- پس از گذشت چند سال از دوره تولید مثل، مرغ‌ها به تدریج کاهش تولید تخم‌مرغ دارند و می‌توانند به عنوان مرغ‌های گوشتی مورد استفاده قرار گیرند یا به دوره استراحت بروند.
### نتیجه‌گیری
پرورش مرغ بومی و محلی در ایران نه تنها باعث حفظ و تقویت نژادهای محلی می‌شود، بلکه به تأمین امنیت غذایی و درآمدزایی برای کشاورزان نیز کمک می‌کند. با توسعه روش‌های مدرن پرورش در کنار احترام به سنت‌های محلی، می‌توان به بهره‌وری بیشتری در این صنعت دست یافت.
